ZduneX25
Horrors fan :)
Global Moderator
Lord of the mod
Karma: 267
 Offline
Posts: 3063
I've missed something
|
 |
« Reply #37 on: May 24, 2009, 04:56:56 am » |
|
Prekambr - najstarszy etap rozwoju ziemi, trwaj?cy prawie 4mld lat, reprezentowany jest on obszarze polski przez ska?y metamorficzne i magmowe, wyst?puj? one na powierzchni jedynie w Sudetach.
Era paleozoiczna - trwaj?ca ok. 375 mln lat, w tej erze dwukrotnie zachodzi?y silne ruchy górotwórcze, starsze – kaledo?skie, m?odsze – hercy?skie, w tej erze na obszar polski kilkakrotnie wkracza?o morze, pozosta?o?ciami z tego okresu s? ró?nej grubo?ci warstwy ska? osadowych o czerwony zabarwieniu.
Era mezozoiczna - trwaj?ca ok. 160 mln lat, charakteryzowa?a si? wzgl?dnym spokojem tektonicznym, cz?stymi i rozleg?ymi transgresjami morskimi, szybkim rozwojem kr?gowców, w?ród których dominowa?y gady, wymar?e pod koniec kredy.
Era kenozoiczna - najkrótsza i najm?odsza, rozpocz??a si? ok. 65 mln lat temu i trwa do dzi?, najwa?niejsze w niej by?y alpejskie ruchy górotwórcze oraz wielkie zlodowacenia. Podczas orogenezy alpejskiej powsta?y Karpaty, cech? ?wiata zwierz?cego tej ery by? szybki by? szybki rozwój ssaków oraz ptaków.
Karpaty - na pocz?tku paleogenu w miejscu dzisiejszych Karpat znajdowa?o si? rozleg?e zag??bienie wype?nione wod?, ponad wod? wystawa? granitowy masyw tatr, powsta? tez Pieni?ski Pas Ska?kowy. Przez miliony lat gromadzi?y si? i nim piaski, ?wiry i mu?y pod wp?ywem ci?nienia zalegaj?cych wy?ej opadów przeobra?a?y si? w piaskowce, zlepie?ce, i?owce i mu?owce, mi??szo?? tych osadów nazywa si? fliszem. W wielu cz??ciach Karpat dzia?alno?? górotwórcza wraz z naciskami tektonicznymi utworzy?a p?aszczowiny.
Sudety - najstarsze ska?y Sudetów to gnejsy i ?upki krystaliczne wieku prekambryjskiego buduj?ce góry sowie, a najm?odsze to piaskowce i margle kredowe, stanowi?ce tworzywo gór sto?owych, pod wp?ywem alpejskich ruchów górotwórczych powsta?o w Sudetach wielkie p?kni?cie skorupy ziemskiej, p?kni?cia to nazywamy sudeckim uskokiem brze?nym.
Plejstocen - terytorium polski by?o nawiedzane prze l?dolód skandynawski co najmniej 3krotnie. W czasie zlodowacenia po?udniowopolskiego l?dolód dotar? najdalej, a? to doliny karpackiej i Sudetów, zlodowacenie ?rodkowopolskie w nim l?dolód zatrzyma? si? na pó?nocnej kraw?dzi pasa wy?yn wciskaj?c si? w Bram? Morawsk? i dolin? Wis?y, najm?odsze zlodowacenie pó?nocnopolskie si?gn??o tylko zielonej góry, Leszna, Nidzicy i Augustowa. Podczas postoju l?dolodu, kiedy topnienie lodu równowa?y si? z dostaw? lodu z wn?trza, wyp?ywaj?cy materia? tworzy wa? równoleg?y do czo?a l?dolodu, tak powstaje morena czo?owa.
Holocen - to epoka geologiczna, w której ?yjemy trwa os 10-12 tys. lat i jest okresem ocieplenia klimatu po zlodowaceniu pó?nocnopolskim. W holocenie powsta?y osady rzeczne: ?wiry, piaski, mu?y, mady, jeziorne: kreda jeziorna, w holocenie strefy klimatyczne przesuwaj? si? na pó?noc, dochodzi te? do znacznych zmian ro?linno?ci i gleby, wspó?czesna flora Polski ukszta?towa?a si? w?a?nie w okresie holocenu, czyli po ust?pieniu lodowców z terenu polski, dochodzi do udomowienia wielu gatunków zwierz?t. Rozwój cywilizacyjny powoduje zmiany w ?rodowisku.
Wody gruntowe - wody podziemne tworz?ce trwa?a warstw? wodono?n?, zasilane s? bezpo?rednio prze wody opadowe, a niekiedy prze wody powierzchniowe, wyst?puj? na g??boko?ciach do kilku do kilkudziesi?ciu metrów, niekiedy nawet 100m. wp?yw temp. powietrza na temp. wody gruntowej zaznacza si? od g??boko?ci ok. 20m.
Gleby bielicowe - s? grup? gleb z wyra?nie zaznaczon? stref? wymywania i wymywania. Gleby z tego rodzaju tworz? si? najcz??ciej na glinach i piaskach pod ro?linno?ci? iglast?- lasy ?wierkowe i sosnowe. Pokrywaj? oko?o 25% powierzchni w Polsce. S? ma?o produktywne, gdy? s? bardzo kwa?ne i ubogie w sk?adniki biogenne.
Gleby brunatne - Cech? charakterystyczn? tych gleb jest poziom brunatnienia o rdzawym zabarwieniu. Gleby te uformowa?y si? pod wp?ywem lasów mieszanych lub li?ciastych. Ska?ami macierzystymi dla gleb brunatnych na Ni?u Polskim s? utwory polodowcowe, zazwyczaj gliniaste lub ilaste, w po?udniowej cz??ci Polski pod?o?em macierzystym dla gleb brunatnych s? lessy i utwory lessopodobne. Wyró?nia si? gleby brunatne w?a?ciwe i gleby brunatne kwa?ne.
Czarnoziemy - charakteryzuj? si? du?? mi??szo?ci? poziomu próchnicznego (ponad 40 cm), w którym wyst?puje 4 % próchnicy. Gleby te wytworzone s? g?ównie na lessach lub na py?owych utworach lessopodobnych, dlatego maj? bardzo korzystne warunki wodno - powietrzne. S? one najbardziej urodzajnymi z punktu widzenia rolnictwa. Czarnoziemy wyst?puj? p?atowo w?ród gleb brunatnych i p?owych we wschodniej cz??ci Wy?yny Lubelskiej.
Czarne ziemie - nale?? do gleb g??boko próchnicznych, podobnie jak i czarnoziemy. Wytworzone s? na ró?nych pod?o?ach, zarówno gliniastych, ilastych i piaszczystych. Powstawanie czarnych ziem wi??e si? z naturalnym lub sztucznym obni?eniem zwierciad?a wód gruntowych i przerwania procesów biogennych. W ich profilu wyst?puje poziom glejowy. Generalnie nale?? do gleb dobrych i bardzo dobrych. Wyst?puj? na Kujawach, Pomorzu, Pojezierzu Zachodnim oraz w okolicy Wroc?awia.
Mady - nale?? do gleb nap?ywowych, powstaj? wskutek nagromadzenia si? osadów wylewanych okresowo przez rzeki. S? zasobne w sk?adniki pokarmowe dla ro?lin i wykorzystywane s? pod uprawy rolnicze. Wyst?puj? do?? powszechnie na terenie Polski w dolinach rzek i mniejszych cieków wodnych.
R?dziny - nale?? do gleb p?ytkich i szkieletowych, ale s? bogate w sk?adniki biogenne ?atwo dost?pne dla ro?linno?ci, ich wyst?powanie na obszarze Polski zwi?zane jest z wychodniami ska? wapiennych. Wyst?puj? na wy?ynach oraz w Niecce Nidzia?skiej.
Region fizycznogeograficzny - umownie wydzielony, wzgl?dnie jednorodny obszar, odró?niaj?cy si? od obszarów s?siednich charakterystycznymi cechami ?rodowiska przyrodniczego. Wydziela si? ja na podstawie analizy kilku elementów ?rodowiska, z których najwi?ksze znaczenie ma budowa geologiczna i rze?ba terenu.
Regionalizacja to podzia? obszaru na regiony:
-podzia? obszaru na mniejsze jednostki, wydzielone na podstawie za?o?onych celów;
-??czenie niewielkich jednostek w wi?ksze, wzgl?dnie jednorodne, a ró?ni?ce si? od s?siednich.
Wed?ug klasyfikacji FDI wyró?niono: obszary fizycznogeograficzne, podobszary, prowincje, podprowincje, makroregiony, mezoregiony i mikroregiony.
W regionalizacji fizycznogeograficznej polski zastosowano uk?ad dziesi?tny zgodny z uniwersaln? klasyfikacj?. Jednostki regionalne oznaczona tak, ?e pierwsza cyfra oznacza podobszar, druga prowincj?, trzecia podprowincje, czwarta makroregion, piata mezoregion, np.:
-3 Pozaalpejska Europa ?rodkowa
-33 Masyw Czeski
-332 Sudety i Przedgórze Sudeckie
-332.1 Przedgórze Sudeckie
-332.11 Wzgórza Strzegomskie
|
